تولید محتوا آموزشی ؛ محتوای آموزشی ، یکی از مهمترین و پرکاربردترین شاخه‌های تولید محتوا می‌باشد و هر روزه، انبوهی از سایت‌ها و کانال‌های تخصصی وجود دارند که در حال تولید، اشتراک‌گذاری و یا بازنشر محتواهای آموزشی هستند. در کنار وب‌سایت‌های تخصصی، بسیاری از سایت‌های غیر‌ تخصصی نیز به ارائه و تولید محتوا آموزشی علاقه دارند، زیرا عموما اکثر افراد جامعه نیاز خود به اطلاعات را، از طریق فضای مجازی تامین می‌کنند و همین امر باعث می‌شود، محتواهای آموزشی مخاطبان فراوانی داشته باشند. مزیت دیگر تولید محتوا آموزشی ، امکان انتقال از راه دور در بستر فضای مجازی و همین طور امکان استفاده چندباره از مطالب ارائه شده در محتوای آموزشی است که می‌تواند به عدالت آموزشی بیشتر منجر شود. اما برای تولید یک محتوای متنی آموزشی خوب چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟ در ادامه با برخی از این ‌ویژگی‌های کاربردی‌ آشنا می‌شویم. با استودیو نماد همراه باشید.

ویژگی‌های تولید محتوا آموزشی

وقتی صحبت از تولید محتوای آموزشی به میان می‌آید، لازم است به همه جزئیات توجه کنیم. مهمترین مواردی که در محتوای آموزشی ما باید لحاظ شود عبارتند از :

1. یک عنوان مناسب انتخاب کنید.

عنوان یک محتوا آموزشی ، باید به قدر کافی خوب و مناسب باشد تا توجه خواننده و یا بیننده محتوا را به خود جلب کند. همه مطالب مهم را نمی‌توان در مقدمه به مخاطب ارائه کنیم. اگر عنوان مطلب و محتوای آموزشی ما جذابیت لازم را نداشته باشد، ممکن است اصلا محتوای تولیدی کلیک نخورد. برای جذاب شدن عنوان محتوا باید توجه کنیم که:

• سعی کنیم عنوان گیرا و کنجکاو کننده باشد.
• از واژه‌های کلیدی در محتوای آموزشی استفاده کنیم.
• یادمان باشد عنوان‌های کوتاه جذاب‌ترند.
• عنوان‌های چک لیستی مانند ( 10 نکته برتر یا 21 اصل و … ) از لحاظ روانشناسی گیراترند.
• می‌توان یک پرسش را در عنوان طرح کرد.
• استفاده از محرک‌های احساسی، برای جذابیت عنوان موثرند.
• بهتر است از واژه‌های مثبت و قدرتمند در عنوان محتوا استفاده کنیم.

2. تحقیق و پژوهش ، اساس هر محتوای آموزشی است.

یادمان باشد تنها با وجود یک تحقیق مناسب در موضوع محتوا ، می‌توان نکات خوبی برای طرح در محتوا داشته باشیم. قطعا کار تحقیقی، یک ضرورت در تولید محتوای آموزشی باکیفیت است. با انجام تحقیقات درست و حساب‌ شده، تسلط و دانش ما به موضوع محتوا افزوده خواهد شد و بیان سلیس‌تری برای طرح موضوع خواهیم داشت و نتیجه آن می‌شود که مخاطب ما هم درک درست‌تری از محتوای تولیدی پیدا خواهد نمود.

3. محتوای آموزشی باید ارتباط مستقیمی با مخاطب هدف ما داشته باشد.

چه یک استاد و معلم باشیم و چه یک بلاگر که دست به تولید محتوای آموزشی زده‌ایم، در هر حال ضروری است که جامعه هدف خودمان را کاملا بشناسیم. قبل از شروع مراحل تولیدی، باید از خودمان بپرسیم مخاطب واقعی ما کیست؟ و این محتوا را چه کسانی خواهند دید؟ بعد از مشخص کردن مخاطب ، می‌توانیم محتوایی متناسب با نیاز مخاطبان‌مان بسازیم.

4. تاثیر اولین برخورد را فراموش نکنید!

اگر نتوانیم در همان ابتدای کار اعتماد مخاطب را کسب کنیم، قافیه را باخته‌ایم! بهتر است مهمترین نکته‌ها را در ابتدای مقاله و محتوای آموزشی طرح کنیم. به بیان دیگر، پاراگراف مقدماتی ما، مهم‌ترین پاراگراف برای جذب مخاطب است.

5. لحن غیر رسمی تاثیرات عمیقی دارد.

یکی از بهترین روش‌های اثرگذاری بر مخاطب، خصوصا دانشجویان یا دانش‌آموزان، لحن و بیان صمیمی و غیر رسمی در تولید محتوا آموزشی است. آموختن مطالب و ایده‌ها با بیان غیر رسمی به مخاطب ساده‌تر است. متن‌های مغلق و سنگین، بیشتر مناسب مقالات ژورنال‌های تخصصی است. مخاطب‌های جوان معمولا تا انتها یک متن و محتوای آموزشی خیلی رسمی، ادامه نخواهد داد و محتوا را رها خواهد کرد. داشتن لحن و بیان شخصی و صمیمی این فرصت را ایجاد می‌کند که مخاطب یا دانشجو، در یک بستر دوستانه‌تر درک بالاتری از مطلب علمی پیدا کند. البته منظور از لحن صمیمی، نوشتن محتوا به شکل گفتاری نیست که این یک اشتباه فاحش است که برخی از سایت‌ها آن‌ را انجام می‌دهند. در نظر داشته باشید که نوشتار، نوشتار است و باید ساختار خودش را حفظ کند و در همین ساختار هم می‌توان لحنی دوستانه و صمیمانه داشت.

6. از بیان کلی و صرف مطالب پرهیز کنیم.

لازم است مطالبی که در یک محتوای آموزشی بیان و طرح می‌شود، کاملا برای خواننده شکافته شود. فرض ما در تولید محتوای آموزشی این است که مخاطب ما نسبت به موضوع محتوا، کمترین دانش ممکن را دارد. محتوا آموزشی ابدا به معنای طرح مطالب علمی و انتشار آن‌ها نیست. مطلب علمی را باید با بهترین زبان ممکن برای مخاطب، شرح داد تا خواننده به موضوع اشراف پیدا کند که البته این به معنای پُرگویی نیست.

اهمیت موضوعی که مطرح می‌شود، مزیت‌ها، دلایل و همه جوانب مطلب باید برای مخاطب باز شود؛ نه اینکه تنها به طرح کلی موضوع بسنده کنیم و خواننده را در میان انبوهی از ابهامات به حال خود رها کنیم.

7. آموزش در قالب پرسش‌گری را امتحان کنید.

قدمت آموزش به شیوه پرسش و پاسخ، به بزرگترین فیلسوفان یونان باستان باز می‌گردد و هنوز هم از بهترین شیوه‌های آموزشی به حساب می‌آید. با طرح سوالاتی پیرامون موضوع، خواننده و مخاطب محتوا را به فکر کردن وادار کنید. همه‌ی ما در طول روز مطالب زیادی می‌خوانیم و می‌شنویم که کمتر به خاطرمان می‌ماند. مطالبی که برای ما جذاب هستند و کنجکاوی مان را برانگیخته می‌کنند، ماندگاری بیشتری در ذهن ما خواهند داشت. به همین دلیل طرح سوال، به افزیش یادگیری مخاطب می‌افزاید.

8. نتیجه‌گیری تاثیرگذار را فراموش نکنید!

بسیاری از کسانی که اقدام به تولید محتوای آموزشی می‌کنند، در قسمت طرح موضوع و وارد شدن به اصل مسئله، ورود مناسبی دارند، اما وقتی پای نتیجه‌گیری از بحث و موضوع به میان می‌آید، به همان قدرت و قوام عمل نمی‌کنند. نتیجه‌گیری تاثیرگذار، یکی از پارامتر‌ها و نقاط قوت یک محتوای آموزشی است. نتیجه‌گیری از مطلب آموزشی، آخرین شانس ما برای تاثیرگذاری بر مخاطب است و باعث می‌شود که او باز هم به ما رجوع کند.

یک پایان‌بندی و نتیجه‌گیری خوب، کمک می‌کند تا محتوای آموزشی ما نمره قبولی از مخاطب بگیرد.

9. از مثال‌های واقعی استفاده کنید.

یکی از راه‌های افزایش درک مخاطب از یک محتوای آموزشی، مفهومی بودن مطالب، به معنای کاربردی بودن آنهاست. به عنوان مثال، اگر موضوع محتوای ما در حیطه یک مطلب روانشناسی و با موضوع تربیت کودک است، بیان مثال‌ها و تجربیاتی از زندگی واقعی نویسنده، می‌تواند به درک بهتر مخاطب کمک کند. عکاسی تبلیغاتی خوب در این مطالب قطعا به شما کمک خواهند کرد.

10. بر خلاف جریان آب شنا کنیم!

مخاطب محتوای ما، قطعا در اینترنت و وب‌سایت‌های مختلف با انبوهی از مطالب تکراری و مشابه بهم برخورد داشته است. اگر می‌خواهیم که مخاطب دائمی و وفادار داشته باشیم، بهتر است گاهی از زاویه متفاوت به ارائه مطالب بپردازیم و برخلاف رقبا حرکت کنیم.

11. ثبات در سبک و لحن محتوا بسیار مهم است.

پیش از تولید محتوا آموزشی باید تصمیم بگیریم که لحن و سبک محتوای ما قرار است چگونه باشد. برای مثال، راوی مطالب و مخاطب خاص که کلمات را می‌شنود کیست؟ در داستان نویسی موضوع راوی داستان یکی از شناخته شده‌ترین اجزا ساختار یک داستان است. ” دانای کل “، “سوم شخص” و یا “من گوینده” ، هر کدام یکی از حالت‌های بیان روایت یک مطلب هستند. باید تصمیم بگیریم که می‌خواهیم زاویه دید و بیان مطالب محتوا چگونه باشد.

زاویه دید و بیان مطلب، باید در طول محتوا یکسان باشد. به عنوان مثال، اگر در همین محتوایی که ما ارائه می‌کنیم، دقت کنید، می‌بینید که از ابتدای محتوا دائما تکرار شده که باید فلان کنیم یا باید بهمان کنیم! در حالی که نویسنده می‌توانست با تغییر لحن اولین جمله، همین پاراگراف را این طور بنویسد:

((پیش از تولید محتوا آموزشی باید شما تصمیم بگیرید که لحن و سبک محتوای‌تان قرار است چگونه باشد؟)) می‌بینید که کلمه باید ((تصمیم بگیریم)) به باید ((شما تصمیم بگیرید))، تبدیل شده است. این لحن در تمام این محتوا وجود دارد.

انتخاب لحن کلام و سبک گفتار، همچنین وحدت موضوعی یکی از اصلی‌ترین بخش‌های یک محتوا است؛ فرقی هم نمی‌کند که محتوای شما چه شکل و فرمی دارد؛ خواه نوشتاری باشد، خواه تصویر باشد یا انیمیشن یا موشن گرافیک، پادکست یا غیره ، فرم و وحدت موضوعی باید حفظ شود و ساختار محتوا، در یک راستا باشد. در محتوا باید از پراکنده‌گویی و سخنانی که مخاطب را از یک شاخه، به شاخه‌ی دیگر پرت می‌کند، بپرهیزیم و تا جای ممکن، سعی کنیم که مخاطب را در یک راستا و هدف نگهداریم.

سخن پایانی

آموزش، یک مسئله مهم و ضروری در زندگی امروزی همه ماست و به همین دلیل، در تولید محتوا آموزشی باید اطلاعات و دانش لازم را به خوبی به خواننده منتقل کنیم. محتوای ما باید در بردارنده فکت‌ها و واقعیت‌های علمی باشد که به بیانی قابل درک به خواننده ارائه شود؛ چرا که هدف نهایی و مهم ما در تولید محتوا آموزشی ، آموختن یک مطلب خاص به مخاطب است و در صورتی که نتوانیم این انتقال مطلب را به وضوح انجام دهیم، به این معناست که به نتیجه دلخواه نرسیده‌ایم.

امیدواریم از خواندن این محتوا بهره‌ی لازم را برده باشید. ازین که تا پایان همراه با وب‌سایت استودیو نماد بوده‌اید از شما سپاسگزاریم.