به عنوان کسی که تازه وارد حوزه عکاسی شدهاید یا به این رشته علاقه دارید، یقینا در گذشته فیلتر لنز دوربین را دیدهاید یا حتی استفاده کردید. عکاسان از این قطعات شیشهای برای اهداف گوناگونی استفاده میکنند اما متداولترین آنها مدیریت شرایط دشوار نوردهی در زمان عکاسی است.
فیلترها میتوانند به کم کردن سطح بازتاب نور و روشنایی زننده (glare)، بالا بردن کیفیت رنگها، کاهش نور ورودی به داخل لنزها و موارد متعدد دیگر کمک کنند. هر فیلتر لنز کاربرد خاصی دارد چون هر کدام براساس یک کارکرد خاص ساخته شده است که میتواند باعث بهبود ظاهر نهایی یک عکس شود. با این مطلب از آموزش عکاسی استودیو نماد همراه ما باشید.
چطور در عکاسی از فیلتر لنز دوربین استفاده میکنند؟
آنها از لنز دوربین شما محافظت میکنند
ارزانترین انواع فیلتر لنزها آن دسته از لنزهایی هستند که شفاف هستند و به سادگی برای محافظت از لنز استفاده میشوند. آنها برای محافظت از بخش‌های جلویی لنز در موقعیتهای معمولی عکاسی عالی هستند چون شیشه شفاف به هیچ شکلی روی تصاویر شما تاثیر نمیگذارند. فیلترهای محافظت لنز احتمال خراشیدگی، شکستگی و تجمع گرد و غبار روی سطح لنزهای شما را از بین میبرند.
آنها میتوانند رنگها را اصلاح کنند یا افزایش دهند
فیتلرهای خاصی در عکاسی وجود دارد که میتوانند کیفیت رنگهای تصاویر شما را تغییر دهند یا بهتر کنند. بعضی از فیلترها توانایی اصلاح دمای رنگ یک صحنه را دارند، در حالی که سایر فیلترها میتوانند کیفیت رنگ و کنتراست را بهتر کنند تا یک تصویر به مراتب شفافتری به وجود آید.
فیلتر لنز دوربین میتواند به نوردهی دقیق کمک کند
زمانی که تحت شرایطی عکاسی میکنید که نوردهی وضعیت دشواری دارد، فیلترها راهکاری مناسب برای نوردهی یکنواخت و دقیق در تمامی بخش‌های تصویر هستند. آنها این کار را با مسدودسازی مقداری از نور ورودی به داخل لنز (از نظر شدت این کار بین آنها فرق است) انجام میدهند. استفاده از آنها به ویژه زمان عکاسی در طول روز و در محیطهای آزاد و به ویژه زمانی مفید است که سرعتهای سریع شاتر ممکن است برای جلوگیری از نوردهی بیش از حد کافی نباشد.
آنها تاثیرگذاری تصاویر شما را تغییر میدهند
فیلترهای دوربین میتوانند به شیوههای مختلف کیفیت تصاویر شما را تغییر دهند، آنها برای بالا بردن سطح کنتراست در یک تصویر، ایجاد رنگهای شفافتر، از بین بردن درخشش (نور شدید و زننده) و بازتابهای نور از سطوح شیشهای و آب و موارد متعدد دیگر مفید هستند.
اما همچنین از آنها میتوان برای بالا بردن سطح تاثیرگذاری یک تصویر با اضافه کردن افکتهای جالب مانند «ستارههای» چند نقطهای روی منابع نوری یا لبههای ملایم شده استفاده کرد.
انواع مختلف فیلتر لنز دوربین
1) فیلترهای پیچی
این فیلترها که همچنین فیلترهای دایرهای نامیده میشوند، هرگونه فیلتر لنزی است که مستقیما روی بخش جلویی یک لنز سوار و پیچ میشوند. فیلترهای دوربین متفاوتی وجود دارند که در این دسته قرار میگیرند از جمله مرسومترین آنها میتوانیم به فیلترهای ND، پولاریزره و فیلترهای رنگی اشاره کنیم. ضخامت و قطر آنها با یکدیگر فرق دارند و ضخیمترین آنها گاهی اوقات میتوانند در تصاویر وینیتینگ (vignetting) به وجود آورند.
2) فیلترهای Drop In
از این فیلترها به طور کلی به همراه لنزهای تلهفوتو استفاده میشود چون اغلب اوقات عناصر بزرگتری در بخش جلو دارند و همیشه از آنها نمیتوان با یک فیلتر استاندارد پیچی استفاده کرد. همانطور که نام این فیلترها نشان میدهد، داخل یک بخش تخصصی و کوچک نزدیک به قسمت پشتی لنز قرار میگیرند.
3) فیلترهای مربعی شکل
این فیلترها معمولا به همراه یک نگهدارنده فیلتر لنز استفاده میشوند که به جلوی لنز متصل است. فقط باید برای نگهدارنده (هولدر) فیلتر لنز خود رابط تهیه کنید تا بتوانید از یک یا بیشتر از یک فیلتر به اندازههای مختلف استفاده کنید. این نوع فیلتر، یک انتخاب محبوب برای استفاده از عکاسی منظره است.
4) فیلترهای مستطیلی شکل
یکی دیگر از تجهیزات محبوب برای عکاسی منظره فیلترهای مستطیلی شکل است که همچنین با یک نگهدارنده فیلتر لنز دوربین نصب میشوند. عکاس به دنبال استفاده از فیلترهای مستطیلی برای جابهجا شدن اطراف سوژه، بدون خطر شکلگیری نقاط غیریکنواخت، فضای بیشتری دارد. اندازه محبوب این نوع فیلترها 4 در 6 است ولی همچنین انواع کوچکتر و بزرگتری وجود دارند.
7 نوع از فیلتر لنزها
فیلترها جزو تجهیزات نسبتا گرانقیمت دوربین هستند ولی اگر نمیدانید چه نوع فیلتری بر حسب نیازی که دارید باید بخرید یا چطور از آنها برای بهبود کیفیت تصاویر خود استفاده کنید، فقط پول خود را هدر میدهید.
در ادام مطلب، انواع مختلف فیلترهای دوربین را به همراه تاثیراتی که به همراه میآورند را توضیح میدهیم که به شما کمک میکند فیلتری که نیاز دارید را بهتر انتخاب کنید:
فیلترهای اسکای لایت و UV
فیلترهای محافظتی اسکای لایت و UV اغلب اوقات برای محافظت از عناصر جلویی یک لنز در مقابل مواردی مانند رطوبت، کثیفی و خراشیدگی استفاده میشوند، در نتیجه گزینه ایدهآلی برای عکاسی در محیطهای مرطوب، خاکی یا گلآلود هستند. در گذشته، فیلترهای UV همچنین به عنوان مانعی در برابر نور UV استفاده میشدند که این نور میتواند باعث مهگرفتگی یا ابهام در فیلمهای قدیمی عکاسی شود، یعنی فیلمهایی که معمولا به تابش نور UV حساسیت بیشتری دارند.
از طرف دیگر فیلترهای اسکای لایت بهترین دوست هر عکاس زمان عکاسی در زیر آسمان شفاف آبی هستند. آنها میتوانند اثر رنگ شدید آبی را که اغلب اوقات در تصاویر گرفته شده در محیط آزاد دیده میشود را کم کنند. آنها همچنین جلوی اثر بازتابهای رنگی ناشی از اجسام اطراف سوژه را روی رنگ پوست میگیرند.
اما توجه کنید در زمان استفاده از یک فیلتر اسکای لایت به عنوان محافظ لنز دوربینتان، کیفیت تصاویر شما ممکن است به خطر بیافتند چون این فیلتر لنز دوربین میتواند باعث تشدید عامل لنز فلیر شود که کنتراست تصویر را کاهش و سایه رنگ را افزایش میدهد.
قابل استفاده برای انواع عکاسی
فیلتر لنز دوربین پولاریزه
فیلترهای پولاریزه که بسیار شبیه به عینکهای آفتابی هستند با اشباعسازی سطح رنگ و کاهش بازتابهای نور به عمق یک تصویر اضافه میکنند. این فیلترها یک پایه چرخشی دارند که به سادگی به یک لنز وصل میشود. زمانی که فیلتر پولاریزه روی لنز شما نصب میشود و سوژه در قاب قرار میگیرد، میتوانید به آهستگی فیلتر را بچرخانید در حالی که در نمایاب دوربین خود به صورت زنده نحوه تغییر تصویر را مشاهده میکنید.
بهترین استفاده از فیلترهای پولاریزه در عکاسی منظره است. استفاده از آنها میتواند آسمان را تیرهتر کند و رنگها را برجسته سازد و همچنین تابش زننده نور را از بین ببرد و از شدت انعکاس نور از سمت سطوح شیشهای یا آب کم کند.
زمان عکاسی منظره، از پن کردن دوربین خود دوری کنید چون میتواند باعث شکلگیری نواحی تیره و از نظر رنگی غیر یکنواخت در آسمان شود. همچنین زمان استفاده از این فیلتر به همراه لنزهای اولترا واید دقت کنید چون میتواند باعث شود رنگ آبی آسمان در تصاویر غیر یکنواخت به نظر رسد.
قابل استفاده برای انواع عکاسی
فیلتر لنز دوربین چگالی خنثی
فیلترهای چگالی خنثی (ND) ورقهای شیشهای و تیره رنگ هستند که مقدار نور ورودی به لنز که به سنسور دوربین میرسد را کم میکنند ولی بدون این که روی کیفیت رنگ تصویر نهایی تاثیر بگذارند. از جمله کاربردهای آنها در زمان استفاده از فلاشهای استودیویی و تابش نور شدید یا وجود بیش از حد نور خورشید است.
یک فیلتر ND اصلا به تنظیم خاصی نیاز ندارد و میتوانید همچنان از سیستم فوکوس و نورسنجی دوربین خود و همچنین لنزهایی که به کمک این فیلتر به لنزهای شما متصل شده‌اند استفاده کنید.
این فیلتر لنز دوربین با کاهش شدت نور ورودی به شما اجازه میدهد بدون ترس از نوردهی بیش از حد تصویر، با سرعتهای شاتر آهستهتر عکاسی کنید. در این صورت، اگر قصد دارید عکسی از سوژه متحرک مانند آب در حال جریان بگیرید، مطمئن باشید از یک سه پایه استفاده میکنید تا یک موشن بلور دراماتیکتر شکل گیرد و مطمئن شوید تمامی بخش‌های دیگر تصویر کاملا شارپ هستند.
بیشتر از همه مناسب در زمینههای:
- عکاسی منظره
- عکاسی با فلاش دوربین
- عکاسی خیابانی
- عکاسی از اجسام متحرک مانند آب رودخانه یا آبشار
فیلتر لنز دوربین چگالی خنثی تدریجی
فیلترهای چگالی خنثی تدریجی (که همچنین با اسامی فیلترهای GND ، ND Grand یا فیلترهای کاهنده نور تدریجی شناخته میشوند) یک تغییر حالت عمودی (vertical transition) بین شفافیت و تاریکی دارند تا نوردهی را بین آسمان آفتابی و پیش زمینه تاریکتر آن به تعادل برسانند. تیرگی آنها درجات مختلفی دارد که براساس توقفها (Stops) مشخص میشود، تعداد توقفهای نور مشخص میکند چه مقدار از قسمتی از صحنهای که میخواهید عکس آن را ثبت کنید، تاریک میشود.
فیلترهای GND معمولا در سه دسته قرار میگیرند: لبه ملایم، لبه سخت و معکوس.
فیلتر GND لبه سخت – دو قسمت تیره و شفاف دارند و مرز بین این دو کاملا قابل مشخص است. از آنها بیشتر از همه برای متعادسازی صحنههای با کنتراست بالا مانند خط افق با آسمان روشن با پیش زمینه تیره استفاده میشود تا در تصویر نهایی نورپردازی یکنواخت باشد.
فیلتر GND لبه ملایم – بیشتر از همه به خاطر گرادیان رنگی ملایمتر بین نواحی تیره و شفاف ترجیح داده میشود و بهترین استفاده از این فیلتر لنز دوربین زمانی است که خط افق کاملا صاف نیست. همچنین از این فیلتر میتوانید زمانی استفاده کنید که فیلتر لبه سخت یک خط مرکزی قابل توجه برای صحنه انتخاب شده به وجود میآورد.
فیلتر GND معکوس – فیلتر ویژهای که عکاسان منظره از آن برای ثبت تصاویر زیبا از غروب و طلوع آفتاب استفاده میکنند یعنی زمانی که خورشید به افق نزدیکتر است. برخلاف فیلترهای معمولی GND که خط مرکزی آنها ناحیه روشن و تاریک را از یکدیگر جدا میکند، در این نوع فیلتر در قسمت بالای نیمه فیلتر رنگ از تیره (برای آسمان) به تیرهتر (برای خورشید) تغییر میکند و سپس در نیمه پایینی (برای پیش زمینه) کاملا روشن میشود).
بیشتر از همه مناسب در زمینههای:
- عکاسی منظره
- عکاسی در طول ساعات طلایی: بعد از طلوع خورشید و قبل از غروب آفتاب
فیلترهای اصلاح رنگ
فیلترهای اصلاح رنگ که همچنین به اسامی فیلترهای خنک و گرم، تغییر رنگ یا جبرانکننده رنگ شناخته میشوند برای اصلاح یا بالا بردن کیفیت رنگ صحنه مورد نظر شما استفاده میشوند. فیلترهای رنگی خنک یا گرم برای اصلاح شرایط نوردهی در محیطهای بسته عالی هستند و میتوانند تصویر شما را گرفتهتر یا آفتابیتر کنند در حالی که سایر فیلترهای رنگی برای ظاهرسازی رنگهای روشن خاصی در یک صحنه عالی هستند.
برای آن دسته از افرادی که در مرحله بعد از پردازش بی خیال اصلاح رنگ میشوند، این فیلتر لنز دوربین برای ایجاد تصاویر زیباتر، از نظر رنگی دقیقتر و واقعگرایانه مفید هستند.
قابل استفاده برای انواع عکاسی
فیلتر لنز دوربین کلوزآپ
فیلترهای کلوزآپ (همچنین به اسم فیلترهای ماکرو یا دیوپترها شناخته میشود) این امکان را به علاقهمندان عکاسی ماکرو میدهند که بی نیاز استفاده از یک لنز ماکرو اختصاصی شوند. بسیاری از عکاسان خرید این قطعات شیشهای کوچک را به لنزهای گرانقیمتتر ماکرو ترجیح میدهند، به ویژه زمانی که الزاما همیشه از نمای نزدیک عکس نمیگیرند.
البته باید بگوییم این فیلتر لنزها نمیتوانند جای قدرت بزرگنمایی لنزهای واقعی ماکرو بگیرند. فیلترهای کلوزآپ مانند ذرهبینهایی هستند که به لنزهای معمولی کمک میکنند از نمای نزدیکتر روی سوژهها فوکوس کنید.
بیشتر از همه مناسب استفاده در عکاسی حیات بی جان و ماکرو است
فیلترهای افکتهای ویژه
فیلترهای افکتهای ویژه برای بهبود کیفیت عکس به منظورهای مختلفی به کار گرفته میشوند. شاید محبوبترین نوع فیلترهای افکتهای ویژه فیلتر starburst است که بدون زحمت یک تلالو قابل توجه به نواحی بسیار روشن تصویر و منابع نوری مانند لامپهای خیابان اضافه میکند. میتوانید از بین فیلترهایی انتخاب کنید که دو، چهار، شش یا هشت نقطه ستاره اضافه میکنند.
سایر فیلترهای افکتهای ویژه شامل فیلترهای مادون سرخ، مولتی ویژن، نقطه مرکزی یا فیلترهای دیفیوژن و فیلترهای روز برای شب میشوند. اما، اکثر این فیلترها محبوبیت خود را از دست دادهاند چون افکتهای آنها را امروزه میتوان به سادگی در فوتوشاپ ایجاد کرد. اما چیزی که نمیتوان به سادگی ایجاد کرد افکتهای بی مانندی است که فیلترهای بوکه به وجود میآورند.
قابل استفاده برای انواع عکاسی
فیلتر لنزها ممکن است کوچک باشند ولی نقش بزرگی در کیفیت تصاویر نهایی دارند. اگر میخواهید سریعا نتیجه کار را مشاهده میکنید و از تلاش و وقتی که صرف مرحله بعد از پردازش میشود بیزار هستید، استفاده از فیلتر لنزها یک راه حل است و امیدواریم این مطلب به شما کمک کرده باشد بتوانید متوجه شوید چطور و چه زمانی از آنها برای بهبود کیفیت عکسهای خود استفاده کنید.
جمع بندی
مطالب فوق گوشه ای از دنیای آموزش عکاسی است که ما در آکادمی آموزش عکاسی استودیو نماد به آن پرداخته ایم . امیدواریم این مقاله به شمابرای خرید لنز مناسب کمک کافی را انجام بدهد.
