عکاسی پانوراما چیست؟ اصطلاح پانوراما واژه‌ای برساخته از ریشه‌های یونانی و به معنای تمام دید، سراسر نما یا دید کلی است. این اصطلاح از ترکیب دو کلمه یونانی pan (به معنای همه یا سراسری) و horama (به معنای دید) تشکیل شده است. پانوراما اولین بار در قرن هجدهم (1972) توسط یک نقاش مشهور ایرلندی به نام رابرت بارکر Robert Barkerساخته و به کار برده شده است. بارکر این اصطلاح را برای توصیف نوعی از نقاشی‌های خود به کار گرفت که دید گسترده‌تری را از یک سوژه یا منظره به مخاطب نشان می دهد. امروزه تکنیک پاناروما بیش از نقاشی در عکاسی و فیلم‌برداری کاربرد دارد. با ما در استودیو نماد همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانیم.
عکاسی پانوراما چیست؟
عکاسی پانوراما به تکنیکی از عکاسی گفته می‌شود که دیدی عریض‌تر از حد معمول از یک سوژه در اختیار بیننده قرار می‌دهد. گستره زاویه دید انسان نسبت به مناظر و اشیا روبرو، در حدود ۷۵ درجه است. در حالی که برخی از حیوانات، جهان را با زاویه‌ی بازتری مشاهده می‌کنند. با کمک تکنیک‌های تصویرگری، نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مناسب امکان خلق عکس‌های با زاویه بازتر وجود دارد.
تصور کنید در مقابل یک منظره مثلا یک رودخانه ایستاده باشید. شما به طور طبیعی، بخشی از رودخانه را که در محدوده‌ی زاویه ۷۵ درجه باشد می‌بینید. چنانچه به گستره‌ی دید بیشتری نیاز داشته باشید باید سر خود را به طرف دلخواه برگردانید. حالا اگر بخش‌های از سمت طرفین، که مستقیما در دیدرس شما نیست، در کنار منظره اصلی قرار بگیرد، شما زاویه دید بیشتری خواهید داشت.
این روزها به کمک نرم‌افزارهای پانوراما عکس‌ها و فیلم‌هایی با ۳۶۰ درجه زاویه دید خواهید داشت. زاویه دید ۳۶۰ به این معناست که انگار پشت سر خود را بدون این که سر بچرخانیم، ببینیم.
عکس‌های پانورامای ابتدایی از طریق کنار هم قرار دادن چند تصویر ساخته می‌شد. اما همان طور که اشاره شد، امروزه این کار با کمک نرم‌افزار و سخت‌افزارهای مخصوص پانوراما انجام می‌شود. به بیان ساده، عکس پانوراما به مجموعه‌ای از تصاویر دارای همپوشانی (اُوِرلُپ) گفته می‌شود که به وسیله نرم‌افزار بهم متصل می‌شوند.
چرا از لنز واید (عریض) به جای عکس‌های پانوراما استفاده نمی‌کنیم؟
با وجود لنز واید، که فضای گسترده‌تری از لنزهای معمول را به تصویر می‌کشد، چه نیازی به تکنیک پانوراما داریم؟ دلایل متنوعی برای ابداع سبک عکاسی پانوراما وجود دارد.
- گستره دید عکس‌های پانوراما به مراتب بزرگتر از زاویه دید لنزهای واید است.
- عکس‌هایی که با لنز واید گرفته می‌شوند، ممکن است اعوجاج نامطلوب لنز را نشان دهند.
- امکان چاپ عکس‌های پانوراما در سایزهای بزرگتر وجود دارد.
- عکس‌های پانوراما را می‌توان با لنزهای ارزانقیمت‌تری نسبت به لنز واید گرفت.
در عکاسی پانوراما از چه لنزی استفاده می‌شود؟
هر لنز دوربین یک میدان دید مخصوص به خود را دارد. این میدان دید، بیانگر بزرگی و گستره‌ی دید دوربین است و با مقیاس زاویه نشان داده می‌شود. به عنوان مثال، میدان دید یک لنز واید ۱۰۰ درجه، بسیار بیشتر از زاویه دید یک لنز ۵۰ درجه است. برای این که مقیاسی از میدان دید دوربین‌ها داشته باشیم، بد نیست مجددا یادآوری کنیم که گستره دید چشم انسان ۷۵ درجه است.
برای عکاسی مناظر معمولا عکاسان از لنزهای واید یا عریض استفاده می‌کنند. اما برای عکس‌های پانوراما لنز واید انتخاب مناسبی نیست. در عین حال، لنزهای لانگ، که زاویه دید کمی دارند، هم گزینه قابل قبولی برای عکاسی پانوراما محسوب نمی‌شوند.
بهترین پیشنهاد برای خلق تصاویر پانوراما، لنزهای استاندارد معمول هستند که نه زاویه دید عریض دارند و نه میدان دید طولانی (لانگ). بهتر است لنزی با فاصله کانونی بین 35 mm تا 80 mm را انتخاب کنید. این عدد بستگی به میزان فاصله شما از سوژه عکاسی‌تان دارد.
8 نکته مهم در عکاسی پانوراما
گرفتن عکس پانوراما کاملا ساده است. اما نکاتی هم وجود دارد که در موقع عکاسی پانوراما باید در نظر بگیرید.
1. استفاده از سه‌پایه
وجود سه‌پایه یک الزام برای گرفتن تصاویر پانوراما نیست؛ اما قطعا با وجود یک دوربین فیکس‌شده عکس‌های بهتری می‌توان گرفت. این موضوع به خصوص زمانی که نرم‌افزار در حال ترکیب تصاویر گرفته شده از سوژه با همدیگر است، بسیار کارگشا خواهد بود.
2. استفاده از فرمت RAW
هر چند این موضوع اجباری نیست اما پیشنهاد می‌کنیم به جای JPEG از فرمت RAW استفاده کنید. فرمت RAW معادل دیجیتال نگاتیو دوربین‌های عکاسی قدیمی است. بر خلاف فرمت JPEG ، در عکس‌های RAW دست‌کاری‌هایی مانند فشرده کردن یا تغییر رنگ و نور رخ نمی‌دهد.
فرمت RAW دست شما را برای ویرایش نهایی روی عکس‌ها بازتر می‌گذارد.
3. مد اولویت دیافراگم Aperture Priority
مد AP کنترل دیافراگم را در اختیار عکاس قرار می‌دهد تا با توجه به میزان نور محیط، عمق میدان دوربین را با دیافراگم کنترل کند. در زمان عکاسی پانوراما دوربین را روی مد اولویت دیافراگم Aperture Priority قرار دهید. برای اینکه بهترین تنظیمات دوربین را در تصاویر پانوراما به دست بیاورید، ابتدا دیافراگم را روی f/11 قرار دهید و عکاسی کنید.
ابتدا از نورانی‌ترین بخش فضا عکس امتحانی بگیرید. بررسی کنید که در این تصویرِ تستی، آیا پیش‌زمینه و پس‌زمینه با این فاصله کانونی به اندازه کافی وضوح دارد؟ در صورتی که نتیجه کار راضی‌کننده نیست میزان دیافراگم را تا f/16 بالا ببرید و عکاسی کنید.
اگر هایلات یا فلاش تشدید شده در تصاویر وجود داشته باشد دو راه حل پیش روی دارید:
- سرعت شاتر را از 1/250 s به 1/150 s افزایش دهید.
- تنظیم نوردهی دوربین exposure compensation را روی -1 قرار دهید. این کار باعث می‌شود نوردهی دوربین کمتر شود.
4. مد دستی Manual Mode
برای این که در ترکیب تصاویر پانوراما بهترین نتیجه را به دست بیاورید، تنظیمات در تمامی عکس‌ها یکسان باشد. سایز دیافراگم، سرعت شاتر، ISO باید در تک‌تک عکس‌های سوژه ثابت باشد. برای این که از ثابت بودن این تنظیمات مطمئن باشید، بهترین روش استفاده از مد دستی در عکاسی پانوراما است. بعد از این که در عکس‌های تستی بهترین مقادیر را برای دیافراگم، شاتر و ISO پیدا کردید همه تصاویر را به طور مشابه بگیرید.
5. فاصله کانونی Focal Distance
به فاصله‌ی بین سنسور دوربین تا نقطه‌ای از صحنه که قرار است فوکوس کنیم، فاصله‌ی کانونی گفته می‌شود. این مقدار برای همه تصاویر باید ثابت باشد. اگر فاصله کانونی عکس‌های مختلف یک منظره که به هم متصل می‌شوندة متفاوت باشد میزان وضوح (sharpness) آن ها متفاوت خواهد بود.
یک راه تقریبی برای تنظیم فاصله کانونی وجود دارد. نقطه فوکوس را بر روی فاصله یک سوم محل دوربین تا دورترین نقطه سوژه تنظیم کنید.
6. تعادل رنگ سفید
بالانس رنگ سفید نشان دهنده میزان گرمی وسردی رنگ‌های دریافتی از منظره یک سوژه است. اگر دوربین به صورت خودکار میزان بالانس رنگ سفید را انتخاب کند، در عکس‌های مختلف تفاوت رنگ خواهید داشت. در این صورت در کنار هم قرار دادن تصاویر و ترکیب آن‌ها با هم در قالب یک پانوراما، قطعا نتیجه دلخواه را نخواهد داشت.
نحوه تنظیم دستی بالانس رنگ سفید دوربین خود را در راهنمای سازنده پیدا و روی گزینه مناسب ثابت کنید. به عنوان مثال، اگر در فضای باز عکاسی می‌کنید بسته به شرایط، دوربین را روی حالت ابری یا خورشیدی قرار دهید.
7. چارچوب عمودی
برای عکس پانورامای افقی، بهتر است قاب دوربین را به صورت عمودی تنظیم کنید. این کار به شما اجازه می‌دهد عکس‌های بیشتری بگیرید تا تمام زاویه دلخواه را به دست آورده و با هم ترکیب کنید.
در واقع، این کار باعث می‌شود ارتفاع قاب عکس بیشتر و عرض آن کمتر شود. برعکس، اگر شما می‌خواهید از یک سوژه مرتفع، مثلا یک برج، پانوراما بگیرید بهتر است قاب دوربین افقی باشد. در این صورت ارتفاع برج را باید با تعداد عکس‌های بیشتری پوشش دهید.
8. همپوشانی بیش از ۳۰ درصد
دو عکسی که کنار هم قرار می‌گیرند باید حداقل ۳۰ درصد همپوشانی داشته باشند. این‌کار به نرم‌افزار اجازه می‌دهد بهترین ترکیب ممکن را در اتصال تصاویر ایجاد کند.
چطور عکس پانوراما درست کنیم؟
بعد از این که تعداد عکس‌های مناسب از یک منظره یا سوژه را گرفتیم نوبت مرحله ترکیب تصاویر است. برای ترکیب و اتصال عکس‌ها با هم، نرم‌افزارهای فراوانی وجود دارند. برای مثال می‌توانید از نرم افزار Adobe Lightroom Classic CC استفاده کنید.
قبل از ترکیب تصاویر، لازم است از ویرایش عکس‌ها به صورت تکی خودداری کنید. صبر کنید تا نرم‌افزار مرحله اتصال تصاویر merging را به پایان ببرید و بعد به ادیت عکس نهایی بپردازید.
اگر با Adobe Lightroom Classic CC کار می‌کنید از کراپ کردن عکس‌ها نیز خودداری کنید. در این نرم‌افزار باید مقدار پیکس عرض و طول تصویرها با هم یکسان باشد.
سخن پایانی
عکاسی پانوراما یک راه مطمئن برای تصویربرداری از فضاهای بزرگ با دید گسترده است. ازین تکنیک حتی در عکاسی تبلیغاتی و عکاسی صنعتی نیز استفاده می‌شود. همانطور که اشاره شد، چنانچه قصد داشته باشید از یک سوژه یا یک موضوع خاص، عکسی وسیع و سراسری بگیرید، البته بدون فاصله گرفتن زیاد، عکاسی پانوراما بهترین و مناسب‌ترین روش ممکن خواهد بود. به کمک این تکنیک، می‌توانید محیط بسیار وسیع‌تر و گسترده‌تری را درون کادر دوربین قرار دهید و در واقع، عکس‌هایی با وسعت بیشتر حتی تا 360 درجه بگیرید.
در پایان از همراهی شما با این محتوا سپاسگزاریم. از شما دعوت می‌کنیم برای مشاهده‌ی تکنیک‌های عکاسی به وب‌سایت استودیو نماد و یا صفحه‌ی اینستاگرام نماد سری بزنید و صفحه‌ی ما را دنبال کنید. امیدواریم این مقاله برایتان مفید و سودمند واقع باشد.
منبع:
