یکی از ارکان اساسی عکاسی سرعت شاتر است، دوتای دیگر عبارتند از گشادگی دریچه دیافراگم و ایزو. سرعت شاتر مسئول دو ویژگی خاص است یعنی تغییر میزان روشنایی تصویر و ایجاد افکتهای جالب و گیرا یا متوقفسازی فعالیت صحنه یا محو شدگی حرکت (موشن بلور). در این مطلب از آموزش عکاسی میخواهیم به زبان ساده آن را برای شما توضیح دهیم.
شاتر دوربین چیست؟
دلیل وجود سرعت شاتر چیزی به اسم شاتر دوربین است که ساده بخواهیم بگوییم شاتر مانع جلوی سنسور دوربین است که تا زمانی که دوربین عمل نکند بسته باقی میماند. زمان فعال شدن دوربین، شاتر باز میشود و به طور کامل سنسور دوربین را در معرض نوری قرار میدهد که از بین لنزها عبور میکند. پس از این که لنز نور را جمعآوری کرد، شاتر فورا بسته میشود تا دیگر نور به سنسور نرسد. دکمهای که دوربین را به فعالیت وا میدارد شاتر یا دکمه شاتر نام دارد چون باعث باز و بسته شدن شاتر میشود.
سرعت شاتر چیست؟
سرعت شاتر مدت زمانی است که شاتر دوربین باز است و نور را به سنسور دوربین انتقال میدهد. الزاما، شاتر دوربین مدت زمانی است که دوربین صرف گرفتن یک عکس میکند. این قضیه روی کیفیت تصاویر چند تاثیر مهم خواهد داشت.
زمانی که شاتر دوربین طولانی است، مدت زمان ورود نور به سنسور دوربین زیادتر میشود. اولین تاثیر بارز سرعت شاتر محو شدن حرکت (موشن بلور) است. اگر این سرعت طولانی است، اشیاء متحرک در تصویر در امتداد جهت حرکت محو به نظر خواهند رسید. از این افکت اغلب اوقات در تبلیغات ماشین و موتور سیکلتها استفاده میشود، یعنی حوزهای از عکاسی که در آن عامل سرعت و حرکت با محو کردن عمدی چرخهای متحرک به بیننده رسانده میشود.
از سرعت های آهسته شاتر برای عکاسی کهکشان راه شیری یا دیگر اجسام آسمانی در شب یا در یک محیط تاریک با یک سه پایه استفاده میشود. عکاسان منظره ممکن است عمدا از سرعتهای طولانی شاتر برای ایجاد یک حس حرکت روی رودخانهها و آبشارها استفاده کنند در حالی که هر چیز دیگر در تصویر را کاملا شارپ نگه دارند.
از طرف دیگر، از سرعت شاتر همچنین میتوان در جهت مخالف استفاده کرد یعنی فریز کردن حرکت. اگر از یک سرعت به ویژه سریع استفاده کنید، میتوانید حرکت را حتی از اجسام سریعا متحرک حذف کنید، مانند پرندگان در حین پرواز یا ماشینهایی که به سرعت عبور میکنند. اگر از یک سرعت سریع در حین عکاسی از آب استفاده میکنید، هر قطره آب کاملا در هوا شارپ معلق خواهد بود که ممکن است حتی با چشم غیرمسلح ما دیده نشود.
تمامی تصاویر بالا به سادگی با کنترل سرعت شاتر گرفته شده‌اند. به طور خلاصه، سرعت شاتر سریع حرکت را فریز میکند در حالی که این سرعت طولانی یک افکت سرعت در زمان عکاسی از اجسام متحرک ایجاد میکند.
نحوه اندازه گیری سرعت شاتر
سرعتهای شاتر زمانی که زیر یک ثانیه هستند معمولا در کسری از یک ثانیه محاسبه میشوند. به عنوان مثال 1/4به معنی یک چهارم یک ثانیه است، در حالی که 1/250 یعنی یک دویست و پنجاهم ثانیه (یا 4 میلیثانیه) است.
اکثر دوربینهای DSLR مدرن و دوربینهای میرورلس میتوانند سرعت شاترهایی تا حداکثر 1/400 ام و سایر دوربینها میتوانند سرعتهای سریعتر 1/8000ام یک ثانیه و سریعتر را داشته باشند. از طرف دیگر، طولانیترین سرعت موجود در اکثر دوربینهای DSLR یا دوربینهای میرورلس معمولا 30 ثانیه است. اگر لازم است میتوانید از یک سرعت شاتر طولانیتر با استفاده از کنترل از راه دورهای خارجی استفاده کنید.
سرعت شاتر و نوردهی
تاثیر مهم دیگر سرعت شاتر روی نوردهی است که به میزان روشنایی یک تصویر مرتبط است. اگر از سرعت طولانی استفاده کنید، سنسور دوربین شما نور زیادی جمعآوری میکند و تصویر نهایی کاملا روشن خواهد بود. به دنبال استفاده از یک سرعت شاتر سریع، سنسور دوربین تنها با حجم کمی از نور نوردهی میشود و در نتیجه تصویر تاریکتری شکل میگیرد.
گرچه، سرعت شاتر تنها متغیری که روی میزان روشنایی یک تصویر تاثیر میگذارد نیست. دو عامل دیگر گشادگی دریچه دیافراگم و ایزو به همراه میزان روشنایی واقعی صحنه پیش روی شما است. بنابراین، زمانی که در مورد سرعت تصمیم میگیرید کمی انعطافپذیری دارید ولی باید دیگر تنظیمات خود را با دقت انتخاب کنید.
سرعت شاتر میتواند ابزار حیاتی برای ثبت عکسی با میزان روشنایی صحیح محسوب شود. در یک روز آفتابی، ممکن است نیاز به استفاده از سرعت سریع باشد تا تصویر بیش از حد نوردهی نشود. اما اگر هوا تاریک یا نور محیط کم است، احتمالا باید از این سرعت طولانی استفاده کرد تا جلوی ثبت تصویری که آن هم تاریک است گرفته شود. (در نتیجه احتمالا نیاز به سه پایه است چون عکاسی با دوربین روی دست موشن بلور ایجاد میکند) برای بسیاری از افراد، این قضیه دلیل اصلی تنظیم سرعت است یعنی کسب اطمینان از این که تصاویر به شکل مناسبی روشن هستند. با این حال، مشکل موشن بلور نیز بسیار مهم است و نباید نادیده گرفته شود.
سرعت های آهسته، سریع و طولانی شاتر
سرعت شاتر سریع معمولا عامل کافی برای فریز کردن حرکت است. اگر در حال عکاسی از پرندگان هستید، احتمالا نیاز به سرعت 1/1000 ثانیه یا سریع تر دارید. گرچه، هنگام عکاسی عمومی از اجسام با سرعت آهسته، ممکن است بتوانید بدون ایجاد موشن بلور تصاویری با سرعت 1/200 ام، 1/100ام ثانیه یا حتی طولانیتر بگیرید.
سرعتهای طولانی شاتر معمولا بالای یک ثانیه است یعنی تا حدی که نیاز به استفاده از سه پایه برای گرفتن تصاویر شارپ حس شود. از سرعتهای شاتر طولانی برای سبکهای خاصی از عکاسی در شب یا محیط کم نور یا برای ثبت عمدی حرکت استفاده خواهد شد. اگر زمان استفاده از سرعتهای طولانی شاتر چیزی در صحنه شما حرکت کند، در عکسهای نهایی بسیار محو ظاهر خواهد شد.
در این میان، سرعتهای شاتر از 1/100ام ثانیه تا یک ثانیه باز هم نسبتا آهسته در نظر گرفته میشوند. ممکن است نتوانید بدون ایجاد لرزش دست آنها را کنترل کنید، به ویژه نزدیک به پایان ثانیه اول. همچنین، این قضیه تا حد زیادی بستگی به لنزهای شما دارد. بعضی از لنزها مانند نیکون با طول کانونی 70 تا 200 میلیمتری و گشادگی دریچه دیافراگم f/2.8 از فناوریهای لرزشگیر خاص تصویر (که همچنین به اسم فناوری کاهش لرزش شناخته میشود) استفاده میکنند که به عکاسان کمک میکند زمان عکاسی با دوربین روی دست تصاویری با سرعتهای بسیار آهسته شاتر بگیرند. دیگر لنزها فناوری کاهش لرزش ندارند که به این معناست که باید از قانون تقابل (reciprocal) استفاده کنند تا مشخص کنند سرعت شاتر چقدر طولانی باید باشد بدون این که به علت لرزش دوربین موشن بلور به وجود آید. همچنین مهم است بدانید که چطور دوربین را نگه دارید.
نحوه تنظیم سرعت شاتر
اکثر دوربینها خودکار به صورت پیشفرض سرعتهای شاتر را مدیریت میکنند. زمانی که شاتر در حالت «خودکار» قرار دارد، سرعت شاتر (و همچنین گشادگی دریچه دیافراگم و ایزو) بدون دخالت عکاس توسط دوربین انتخاب میشود. گرچه، عکاس اگر لازم باشد باز هم میتواند به صورت دستی سرعت شاتر را به روشهای زیر تنظیم کند:
- با تنظیم دوربین در حالت «اولویت شاتر» عکاس سرعت شاتر را انتخاب میکند و دوربین خودکار گشادگی دریچه دیافراگم را تنظیم میکند.
- با تنظیم دوربین در حالت «دستی»، کاربر به صورت دستی گشادی دریچه دیافراگم و سرعت را انتخاب میکند.
در هر دو حالت، میتوان ایزو را به صورت خودکار یا دستی انتخاب کرد
در اکثر موارد، پیشنهاد میکنیم به دوربین اجازه دهید سرعت شاتر صحیح را برای شما انتخاب کند. با این حال، مواظب باشید تا موشن بلور بیش از حدی در تصویر به وجود نیاید (یا فریز حرکتی انجام نگیرد که به دنبال محو کردن آن هستید).
نحوه پیدا کردن سرعت شاتر
آیا میدانید چطور متوجه شوید که سرعت شاتر دوربین روی چه عددی تنظیم شده است؟ معمولا پیدا کردن سرعت شاتر بسیار ساده است. در دوربینها صفحهای وجود دارد که سرعت شاتر معمولا در بالا گوشه سمت چپ قرار گرفته است که در تصویر زیر دور آن خط کشیدهایم:
اگر دوربین شما مانند بعضی از مدلهای رده ابتدایی دوربینهای DSLR یک نمایشگر السیدی در بالای خود ندارد، میتوانید در نمایاب نگاه کنید که در آن سرعت در گوشه پایین سمت چپ قرار میگیرد. اگر دوربین شما نه نمایاب و نه نمایشگر دارد، مانند بسیاری از دوربینهای بدون آینه، میتوانید این سرعت را به سادگی با نگاه به صفحه پشتی ببینید.
در اکثر دوربینها، این سرعت شاتر به شکل کسری از یک ثانیه نشان داده نخواهد شد، بلکه معمولا یک عدد معمولی است. زمانی که سرعت شاتر طولانیتر از یک ثانیه یا مساوی با آن است، چیزی شبیه به 1” یا 5” را خواهید دید (علامت ” نشاندهنده یک ثانیه کامل است).
اگر هنوز نمیتوانید سرعت شاتر را پیدا کنید، دوربین خود را در حالت «Aperture Priority» قرار دهید و مطمئن شوید که گزینه تنظیم خودکار ایزو را خاموش کردهاید. سپس، دوربین را از سمت محیط تاریک به سمت نواحی روشن بگیرید. عددی که تغییر خواهد کرد سرعت شاتر خواهد بود.
جمع بندی
ما در استودیو عکاسی صنعتی نماد در تلاشیم به بهترین و ساده ترین روش ها عکاسی را به شما آموزش دهیم تا اگر تازه در این راه قدم گذاشته اید بهتر و موفق تر باشید. خوشحالیم که همراه ما هستید و ما بسیار از اینکه شما نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید خرسند می شویم.
